damno

damno
damno (in vulg. lang. and late Lat. sometimes dampno), āvi, ātum, 1, v. a. [damnum].
I.
Gen., to occasion loss or damage to, to harm, damage = damno [p. 511] afficere:

pauperibus parcere, divites damnare atque domare,

Plaut. Trin. 4, 1, 10.—
II.
Esp. [cf. damnum, II.] a judicial t. t., to condemn, doom, sentence one to any punishment = condemno, v. Cic. Or. 49, 166 (opp. to absolvere, liberare, dimittere; cf. also condemno, culpo, improbo; common and classical).—Constr. with acc. of person, either alone or with gen., abl., de, in, ad, etc., of the crime and punishment: damnatur aliquis crimine vel judicio, sed sceleris, parricidii, etc., Lachm. ad Lucr. 2, p. 273 sq.; cf. Munro, ad Lucr. 4, 1183: Zumpt, Gr. § 446 sq.; Roby, Gr. § 1199 sq.
(α).
With acc. pers. alone:

ergo ille damnatus est: neque solum primis sententiis, quibus tantum statuebant judices, damnarent an absolverent, sed etiam illis, etc.,

Cic. de Or. 1, 54, 231; id. Rosc. Am. 39, 114:

censoris judicium nihil fere damnato nisi ruborem affert,

id. Rep. 4, 6 (fragm. ap. Non. 24, 9): ego accusavi, vos damnastis, Dom. Afer ap. Quint. 5, 10, 79 et saep. — Transf., of things: causa judicata atque damnata, Cic. Rab. perd. 4; id. Clu. 3.—
(β).
With acc. pers. and gen. ( criminis or poenae ):

ambitus damnati,

Caes. B. C. 3, 1, 4; Cic. Brut. 48 fin.:

furti,

id. Flacc. 18, 43:

injuriarum,

id. Verr. 2, 5, 41 fin.:

majestatis,

id. Phil. 1, 9, 23:

peculatus,

id. Verr. 1, 13, 39:

rei capitalis,

id. de Sen. 12, 42;

sceleris conjurationisque,

id. Verr. 2, 5, 5 Zumpt N. cr., et saep.:

capitis,

Caes. B. C. 3, 83, 4; 3, 110, 4:

octupli,

Cic. Verr. 2, 3, 11, § 28:

absentem capitalis poenae,

Liv. 42, 43, 9; cf.:

crimine falso damnari mortis,

Verg. A. 6, 430.—
(γ).
With abl.:

ut is eo crimine damnaretur,

Cic. Verr. 2, 4, 45; so,

capite,

id. Tusc. 1, 22 al.:

morte,

Sen. Herc. Oet. 888:

tertiā parte agri,

Liv. 10, 1, 3:

pecuniā,

Just. 8, 1, 7; cf.:

Milo Clodio interfecto eo nomine erat damnatus,

on that account, Caes. B. C. 3, 21, 4; morti (abl.) damnare, Liv. 4, 37, 6, v. Weissenb. ad loc.—
(δ).
With de:

de majestate damnatus,

Cic. Verr. 1, 13, 39:

de vi et de majestate,

id. Phil. 1, 9:

de vi publica,

Tac. A. 4, 13 al.; cf.

quibus de causis damnati,

Val. Max. 8, 1 init.
(ε).
With in or ad:

nec in metallum damnabuntur, nec in opus publicum, vel ad bestias,

Dig. 49, 18, 3:

ad mortem,

Tac. A. 16, 21;

ad extremum supplicium,

id. ib. 6, 38: Suet. Cal. 27; id. Ner. 31.—
(ζ).
With ut, Tac. A. 2, 67.—
(η).
With quod:

Athenienses Socratem damnaverunt quod novam religionem introducere videbatur,

Val. Max. 1, 1, 7, ext. 7:

Baebius est damnatus, quod milites praebuisset, etc.,

Liv. 45, 31, 2.—
(θ).
With cur:

damnabantur cur jocati essent,

Spart. Sev. 14, § 13.
B.
Transf.
1.
To bind or oblige one's heir by last will and testament to the performance of any act.—Constr. with ut, ne, or the inf.:

si damnaverit heredem suum, ut, etc.,

Dig. 12, 6, 26; with ne, ib. 8, 4, 16; with inf.:

heredem dare, etc.,

ib. 30, 12: Hor. S. 2, 3, 86.
2.
In a non-legal sense, to condemn, censure, judge: (with acc. pers. and gen. or abl.) aliquem summae stultitiae, Cic. Part. 38, 134:

damnatus longi Sisyphus laboris,

Hor. Od. 2, 14, 19:

stultitiaeque ibi se damnet (amator),

Lucr. 4, 1179: damnare aliquem voti ( poet. and late Lat., voto, votis), to condemn one to fulfil his vow, i. e. by granting his prayer (not in Cic.):

damnabis tu quoque votis,

Verg. E. 5, 80, Serv. and Heyne: voto, Sisenn. ap. Non. 277, 11:

voti,

Liv. 10, 37 fin.; 27, 45:

voto damnatus,

Hyg. Astr. 2, 24; Lact. Fab. 10, 8 (cf.: voti, Titin. and Turpil. ap. Non. 277, 6 and 10; Titin. Fr. 153;

Turpil. Fr. 128 Ribb.): morti,

Lucr. 6, 1231; cf.:

Stygio caput damnaverat Orco,

Verg. A. 4, 699:

damnati turis acervi,

devoted to the gods below, Stat. S. 2, 21 et saep.; cf.

also: quem damnet (sc. leto) labor,

Verg. A. 12, 727 Heyne:

damnare eum Senecam et invisum quoque habere,

to condemn, censure, disapprove, Quint. 10, 1, 125:

videntur magnopere damnandi, qui, etc.,

id. 5, 1, 2:

debitori suo creditor saepe damnatur,

Sen. Ben. 6, 4, 4.—Of inanimate objects, to condemn, reject:

ne damnent quae non intelligunt,

id. 10, 1, 26; cf. id. 10, 4, 2; 11, 3, 70 et saep.— Part. fut. pass. as subst.:

quem non puduisset damnanda committere,

Plin. Ep. 3, 9, 5.
II.
Of the plaintiff, to seek or effect a person's condemnation (rare): quem ad recuperatores modo damnavit Plesidippus, Plaut. Rud. 5, 1, 2; Varr. R. R. 2, 2, 6:

Verrem, quem M. Cicero damnaverat,

Plin. 34, 2, 3, § 6; Liv. 7, 16, 9; cf. condemno, no. II., and condemnator, no. II.—Hence,damnātus, a, um, P. a.
I.
Prop., condemned:

dicet damnatas ignea testa manus,

Prop. 5, 7, 38.—
II.
Meton. (effectus pro causa), reprobate, criminal:

quis te miserior? quis te damnatior?

Cic. Pis. 40:

damnati lingua vocem habet, vim non habet,

Pub. Syr. 142 (Ribb.).—
B.
Hateful, wretched:

damnatae noctes,

Prop. 4, 12 (5, 11 M.), 15.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Damno —   Village   Church in Damno, built in 1879 …   Wikipedia

  • Damno — ist der Ortsname des polnischen Dorfes Damno (Damnica) in der Woiwodschaft Pommern (Dammen, Kreis Stolp/Pommern) die Bezeichnung für ein Disagio Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit dems …   Deutsch Wikipedia

  • Damno — Damno, Tochter des Pythagoras, welcher ihr bei seinem Tode alle seine Schriften mit dem Befehl übergab, nichts davon bekannt zu machen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Damno — (kaufmännisch für ital. Danno, lat. Damnum), Verlust, Schade, insbes. an Börsenpapieren, Hypotheken u. dgl.; das Gegenteil von Agio (s.d.), daher auch soviel wie Disagio oder Perte …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Damno — DAMNO, us, Gr. Δαμνὼ, ους, (⇒ Tab. XVIII.) des Belus Tochter, mit welcher Agenor den Phönix, die Isäa und Melia zeugete. Pherecides ap. Schol. Apollon. ad lib. III. v. 1185 …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • damno — See in damno …   Ballentine's law dictionary

  • Damno (Damnica) — Damno …   Deutsch Wikipedia

  • Damno — Dạm|no 〈m. 6 oder n. 15〉 = Damnum * * * Dạm|no, der u. das; s, s [unter Einfluss von ital. danno geb. zu Damnum] (Wirtsch. veraltet), Dạm|num, das; s, …na [lat. damnum = Nachteil, Schaden] (Wirtsch.): Abzug vom Nennwert eines Darlehens als… …   Universal-Lexikon

  • Damno — Pengetab …   Danske encyklopædi

  • Damno — Dạm|no 〈m. od. n.; Gen.: s; Pl.: unz.〉 = Damnum …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • Damno — Dam|no der od. das; s, s u. D’am|num das; s, ...na <aus it. danno bzw. lat. damnum »Schaden, Nachteil«> Abzug vom Nennwert eines Darlehens als Vergütung für die Darlehensgewährung (Wirtsch.) …   Das große Fremdwörterbuch

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”